TANITIM

Bu uygulama notu, RaySafe X2 sistemine sahip mamografi makinelerinde tepe gerilim (kVp) ölçümlerinin nasıl gerçekleştirileceğini özetler ve şunları kapsar:

 

• RaySafe X2 MAM sensörünün tasarımı
• X2 MAM ile kVp ölçümleri için ayarlar
• Sensör konumlandırma
• 40 kV'un üzerindeki kVp ölçümleri
• Tomosentezli makinelerdeki kVp ölçümleri

Her bölüm konunun Ne olduğu ve Neden olduğu ile başlar, ardından ölçüm talimatlarını içeren bir Nasıl Yapılır bölümü gelir.

RAYSAFE X2 MAM SENSÖRÜNÜN TASARIMI

RaySafe X2 MAM sensörü (X2 MAM), mamografi makinelerinde kalite güvencesi ölçümleri için tasarlanmıştır. Doz, doz hızı, süre, yarı değer katmanı (HVL) ve kVp'yi tek bir şutlamada ve invazif olmayan şekilde ölçer. kVp dışındaki tüm parametreler herhangi bir ayar yapılmadan elde edilir.

X2 MAM, piyasadaki tüm mamografi makinelerinde, makine modeli başına en az bir hedef/filtre kombinasyonunda (ışın kalitesi) kVp'yi ölçmek üzere tasarlanmıştır. Mamografi makinesinin içindeki jeneratör ve X-ışını tüpü, filtrasyondan bağımsız olarak aynı olduğundan, genellikle makine modeli başına bir ışın kalitesinde kVp'yi ölçmek yeterlidir.

Şekil 1, aktif sensör alanı, kVp ve doz ölçümleri için açılma açıları ve doz referans yüksekliği ile X2 MAM'nin geometrisini göstermektedir.

Şekil 1: X2 MAM, 4 x 9 mm (kırmızı ile işaretli) aktif sensör alanına ve kVp ölçümleri için 10° açılma açısına sahiptir. Doz ölçümleri için açılma açısı önden 10° ve yanlardan 30°'dir. Doz referans yüksekliği 11 mm'dir

 

X2 MAM İLE kVp ÖLÇÜMLERİ İÇİN AYARLAR

 

X2 MAM ile kVp'yi ölçmek için, X2 Ana Biriminde kVp modu adı verilen bir ayarı etkinleştirmeniz gerekir. kVp modu ayarı, makinenin ışın kalitesini temsil eder ve ayarlanan hedef/filtre kombinasyonunu ve palet yapılandırmasını içerir.

 

kVp MODU NASIL AYARLANIR

Ana birim ekranında, kVp modunun Hızlı Ayarlarını bulmak için sola kaydırın, Figür 2. Ölçüm koşullarınıza uygun olan ışın kalitesini (ve palet alternatifini) seçin. Artık kVp'yi ölçümü yapmaya hazırsınız.

Işın kalitenizin paletli/paletsiz seçeneği varsa, ışındaki bir paletin neden olduğu azalma kVp ölçüm sonuçlarını etkiler ve kVp için belirtilen belirsizlik kapsamında ölçüm yapmak için bir seçim yapılması gerekir. Işın kalitenizin paletli/paletsiz seçeneği yoksa, kVp için belirtilen belirsizlik kapsamında, palet takılıyken veya takılı olmadan kVp ölçümleri gerçekleştirilebilir. İmkanınız varsa, palet kullanmadan ölçüm yapmanızı öneririz. ¹

Mo/Rh 2 mm Al ayarı, Mo/Rh filtrelemede kVp'yi ölçmek için sensörün üstüne 2 mm'lik bir alüminyum filtrenin yerleştirilmesi gerektiği anlamına gelir. Filtre ve ölçüm talimatları X2 MAM kitine dahildir.

kVp modu ayarının, mamografi makinesinin içindeki X-ışını tüpünü ifade ettiğini unutmayın. Bu nedenle Fuji Muska (F/S), Philips Diagnost DR ve Philips Diagnost (analog versiyon) için W/Rh Siemens doğru ayardır, çünkü hepsinde Siemens P40 tüpler bulunur.

Şekil 2: kVp modu için Hızlı ayarlar nasıl bulunur. a) Ana ekranı sola kaydırın. b) Işın kalitesi ve palet seçeneğini belirleyin.

 

¹ X2 MAM ile kVp ölçümleri için X2 Ana Birimdeki özelliklere bakın

 

SENSÖR KONUMLANDIRMA

Bir mamografi makinesinde QA ölçümleri için bir sensörün nasıl konumlandırılacağı yerel yönetmelikler veya üretici tarafından belirlenir. Yönetmelikler normalde doz ölçümleri için sensör konumuna atıfta bulunurken, X2 sensörleri tüm parametreleri tek bir pozlamada ölçtüğü için aynı yerleşim kVp ölçümleri için uygundur.

 

X2 MAM NASIL KONUMLANDIRILIR

X2 MAM'ı, sensör alanı göğüs duvarı tarafından gerekli mesafede ve inceleme masasından yükseklikte olacak şekilde X-ışını alanının ortasına yerleştirin, Şekil 3a.
Mamografide yaygın olarak önerilen sensör konumları, göğüs duvarı tarafından 4 veya 6 cm, inceleme masasından 0-4,5 cm yüksekliktedir. Ölçülerin aktif sensör alanının konumunu ve sensörün doz referans yüksekliğini ifade ettiğini unutmayın, Şekil 1.

X2 MAM, aktif sensör alanı X-ışını kaynağına baktığı ve göğüs duvarı tarafından doğru mesafede olduğu sürece düzlemde içinde döndürülebilir (Şekil 3b).

Şekil 3: X2 MAM'nin nasıl konumlandırılacağına dair örnekler. a) X2 MAM'ın aktif sensör alanı, X-ışını alanının ortasında, göğüs duvarından 6 cm ve inceleme masasının 1,1 cm yukarısında konumlandırılır. b) Aktif sensör alanının göğüs duvarı tarafından 6 cm uzağa nasıl yerleştirileceğinin farklı örnekleriyle inceleme masasının üstten görünümü.

 

40 kV'un ÜZERİNDEKİ kVp ÖLÇÜMLERİ

Çoğu mamografi makinesi 40 kV'nin altında çalışırken, bazı durumlarda daha yüksek X-ışını tüp gerilimleri kullanılır:

• Bindirme görüntüleri oluşturmak için aynı incelemede X-ışını ışınının farklı filtreleme türlerini kullanan makineler. Yüksek filtrasyon elde etmek için yaygın olarak kullanılan malzemeler, 40-49 kV tüp gerilimlerde kullanılan titanyum (Ti) ve bakırdır (Cu).
• Servis modunda 49 kV'a kadar enerji kullanan makineler
• 40 kV üzerinde tomosentez modunda çalışan makineler (detaylar için Tomosentez Makinelerine bakınız).

 

X2 MAM sensörü, 40 kV'a kadar ayarlanmış X-ray tüp gerilimlerinde kVp'yi ölçer. 40 kV üzerindeki tüp gerilimlerinde kVp'yi ölçmeniz gerekiyorsa, X2 R/F sensörünü kullanın:

 

40 kV ÜZERİNDEKİ TEPE TÜP GERİLİMİ NASIL ÖLÇÜLÜR

40 kV üzerindeki kVp ölçümleri için X2 R/F sensörünü kullanın. X2 R/F sensörü ile kVp modu ayarına gerek yoktur. X2 MAM ve X2 R/F, kVp için aynı sensör alanına, doz referans yüksekliğine ve açılma açılarına sahiptir (Şekil 1) ve ölçümlerde aynı şekilde konumlandırılır (Şekil 3).

W/Al filtrelemede 40 kV üzerindeki kVp ölçümleri için, X2 R/F sensörünün üstüne 2 mm'lik bir alüminyum filtre yerleştirin.

 

TOMOSENTEZLİ MAKİNELERDE kVp ÖLÇÜMLERİ

2D modunda kVp ölçümünü önermekle birlikte, X2 sistemi ile tomosentez modunda kVp ölçümleri mümkündür:

Tomosentezde, X-ışını tüpü inceleme sırasında çoklu pozlama yapmak için hareket eder, Şekil 4a. İnceleme masasına gelme açısı her projeksiyon için farklı olduğundan, X2 sensörünün açılma açısının dikkate alınması gerekir, aşağıdaki talimatlara bakabilirsiniz.

QA ölçümlerinde, doğru ayarlanmamış, tomosentez darbelerinin doz hızı değerinin zamanla değiştiği ve ölçülen kVp değerini etkilediği makinelerle karşılaşabilirsiniz, Şekil 4b. Ayarlamayı kontrol etmek için, X2 Ana Ünitedeki doz hızı dalga formunu görüntüleyin ve tepe noktalarına yakınlaştırın. Ayarlamayı kontrol etmek için, X2 Ana Ünitedeki doz hızı dalga formunu görüntüleyin ve tepe noktalarına yakınlaştırın. Doz hızı dalga biçimi yatay bir platoya sahip olmalıdır, Şekil 4c.

Tomosentez modundaki darbeler yatay bir platoya sahip olamayacak kadar kısaysa, 2D modunda kVp'nin ölçmenizi öneririz.

 

Şekil 4: X2 Ana Biriminde görüntülenen, tomosentez modunda doz hızı darbelerinin örnekleri. a) 15 tomosentez darbesinin genel görünümü. Grafikte yakınlaştırmayı etkinleştirmek için imleçlerin (kırmızı ile işaretli) bulunduğu mavi kutuya basın (yakınlaştırmak için sıkıştırın). b) Açık eğimli doz hızı darbeleri örneği. kVp ölçümlerinden önce makinenin ayarlanması gerekir. c) Yatay platolara sahip doz hızı darbeleri örneği. Makine doğru ayarlanmış ve kVp doğru bir şekilde ölçülebilir.

TOMOSENTEZ MAKİNELERİNDE kVp NASIL ÖLÇÜLÜR

 

Tomosentez makinelerinde kVp'yi ölçmek için, X-ışını tüpünü inceleme  masasına sıfır derecelik bir açıyla yerleştirin, Şekil 5. Her zamanki gibi ölçün (bkz. kVp Ölçümleri ve Sensör Konumlandırma Ayarlarına bakın). Tomosentez hareketinin açısı sensörün açılma açısından (±10°) küçük ise tüpün yerleştirilmesine gerek yoktur.

40 kV üzerindeki kVp ölçümleri, bir X2 R/F sensörüne ihtiyaç duyar.

40 kV'nin üzerindeki W/Al filtrasyonunda kVp ölçümleri, X2 R/F sensörünün üzerinde ek 2 mm alüminyum filtreye ihtiyaç duyar.

 

Şekil 5: Tüp inceleme masasına sıfır derecelik bir açıyla yerleştirilmiş halde olan  tomosentez makinelerinde kVp'yi ölçün.

 

EK BİLGİLER

X2 MAM sensörüyle yapılan ölçümlere ilişkin teknik özellikler, genel bilgiler ve talimatlar için X2 Ana Ünitenizdeki X2 MAM yardımına bakın.

Farklı RaySafe sensörlerinin yaygın mamografi makinelerinde hangi parametreleri ölçtüğünün bir özeti için Mamografi kapsam tablosuna bakın.