Yalıtım direnci test cihazı nasıl seçilir?
Yalıtım direnci test cihazı seçmeye mi çalışıyorsunuz? Hangi modele, özelliklere veya çıkış test gerilimine ihtiyacınız olduğunu bilmiyor musunuz?
Uygulama için en iyi yalıtım direnci test cihazını seçerken altı bölümü inceleyin. Test edilecek cihazı, test gerilimi gereksinimlerini, test ortamını, diğer olası kullanımları, test cihazını kullananların deneyim seviyesini ve yalıtım direnci test cihazının ölçüm güvenlik özelliklerini göz önünde bulundurun.
Test edilecek cihaz
Öncelikle, yalıtım direnci testi yapmak için ihtiyacınız olacağını düşündüğünüz cihazların listesini yapın. Cihazın anma gerilimi değerini (cihaz plakasının üzerinde yer alır) ve yıllık olarak yapmayı planladığınız yaklaşık yalıtım direnci testi sayısını yazın. Anma gerilimi test cihazı için hangi test geriliminin gerekeceğini belirlemeye yardımcı olur. Yıllık tahmini yalıtım direnci testi sayısı şaşırtıcı olabilir. Daha fazla sayıda test yapılabilmesi için test cihazının kalitesi, dayanıklılığı ve kullanışlı özellikleri büyük önem taşır.
Gerilim gereksinimleri
Cihaza uygulanan çıkış test gerilimi üretici tarafından önerilen dc yalıtım direnci test gerilimine uygun olmalıdır. Test gerilimi belirtilmemişse endüstriyel en iyi uygulama verilerini kullanın. Uluslararası Elektrik Test Derneği'nin (NETA) önerileri için tabloya göz atın. İhtiyacınız olan çıkış test gerilimine uygun bir yalıtım direnci test cihazı seçtiğinizden emin olun. Bütün yalıtım direnci test cihazları aynı değildir: bazıları 1.000 V dc'ye kadar besleme yaparken diğerleri 5.000 V dc test gerilimi ve üzerinde besleme yapabilir.
Kazan sisteminin çok sayıda parçasını kontrol etmek için bu Fluke 1555 gibi bir yalıtım test cihazı kullanabilirsiniz.
Test ortamı ve diğer olası kullanımlar: Test ortamının ve yalıtım direnci test cihazının diğer olası kullanımlarını göz önünde bulundurmak ek özelliklerin seçilmesine yardımcı olur. Örneğin, yalıtım direnci testleri için kullanılan cihazı dijital multimetre (DMM) olarak da kullanabilmek daha fazla rahatlık sağlar. Bir yalıtım direnci test cihazı bir cihaza bağlanmadan önce bütün devrelerin ve cihazın elektrik yüksüz olması gerektiğinden, birden fazla yere yanınızda gerilim testi için DMM ve yalıtım direnci test cihazı taşımanız kullanışlı değildir.
Test ortamını değerlendirirken kendinize şu soruları sorun: "Yalıtım direnci test cihazı sorun giderme veya kestirimci bakım için mi yoksa her ikisi için de mi kullanılacak?" "Test cihazı nerede kullanılacak -sadece atölye ortamında mı yoksa endüstriyel tesiste mi?" Bazı yalıtım direnci test cihazları daha büyük oldukları için kolay taşınamazken bazıları da daha portatiftir.
HVAC servis teknisyenleri yalıtım arızasının yanında açık sigorta ve arızalı kapasitörler için de test yapar. Gerilim kontrolleri, kapasitör kontrolleri, sıcaklık ölçümleri ve yalıtım direnci testleri yapan teknisyenler tüm bu özellikleri bir arada sunan bir test aracı tercih eder. Bu tür test cihazları mevcuttur.
Yapılacak yalıtım direnci testinin türüne göre ihtiyaç duyulacak özellikleri de göz önünde bulundurun. "Tek bir basit yalıtım testine ihtiyaç varsa standart bir multimetre direnci okuyabildiğine göre yalıtım direnci test cihazı satın almaya ne gerek var?" sorusu akla gelebilir. Bu soruya cevap verebilmek ve yalıtım direnci test cihazında ihtiyaç duyulabilecek özellikleri daha iyi anlayabilmek için yalıtım direnci ölçülürken neler olduğunu ve testin neyi başardığını anlamak gerekmektedir.
Cihazın anma gerilimi değeri |
Minimum yalıtım direnci dc test gerilimi |
Megohm olarak önerilen minimum yalıtım direnci |
250 |
500 |
25 |
600 |
1.000 |
100 |
1.000 |
1.000 |
100 |
5.000 |
2.500 |
1.000 |
15.000 |
2.500 |
5.000 |
Önerilen test gerilimleri ve minimum yalıtım değerleri. Uluslararası Elektrik Test Derneği (NETA) üretici verilerinin bulunmadığı durumlarda çok sayıda cihazın gerilim sınıflandırmaları için temsili test ve minimum yalıtım değerleri sağlar. |
Yalıtım direnci testinin amacı
Yalıtım direnci testi iletken yalıtımının ve elektrikli cihazın farklı parçalarının iç yalıtımlarının durumu hakkında niteliksel değerler ortaya koyar. Yalıtım direnci testi başladığında, test edilen iletkene veya cihaza doğru akım (dc) gerilimi uygulayın. Akımın bir kısmı test cihazından sızarak yalıtımı şarj etmeye başlar. Bu akıma kapasitif şarj akımı denir ve ölçüm cihazından gözlemlenebilir. Şarj akımı ilk üretilmeye başlandığında, ölçüm cihazındaki direnç okuması düşük bir değer gösterecektir. Bunu, elektronların yalıtıma sızarak burada depolanması şeklinde düşünün. Test setinden dışarı ne kadar fazla akım sızarsa megohm okuması o kadar düşük olur. Yalıtım hızla şarj olacak ve yalıtımın kalitesi iyi olursa ölçer ekranında daha yüksek megohm değeri gözükmeye başlayacaktır!
Sızan ikinci akım absorpsiyon veya polarizasyon akımıdır.
Absorpsiyon akımının miktarı yalıtımın kirliliğine bağlıdır. Örneğin, yalıtımda nem varsa absorpsiyon akımı yüksek olacak ve daha düşük direnç değeri gösterecektir. Ancak, bu absorpsiyon akımının üretilmesinin kapasitif şarj akımına göre daha uzun sürdüğünü bilmek önemlidir. Bu nedenle, kısa bir süreyle çalıştırılan yalıtım test cihazı sadece kapasitif şarj akımını gözlemler ve yalıtımdaki kirleticilerin varlığını göstermez. Son olarak, aşınmış yalıtımdan akım taşımayan metal bileşenlere sızan akım kaçak akımdır. Bu akım en çok yalıtım direnci testinde değerlendirilir. Ancak, daha doğru sorun giderme ve bakım için absorpsiyon ve polarizasyon akımı da değerlendirilmelidir. Bazı yalıtım direnci test cihazları bütün akımları değerlendirecek şekilde test yapmak üzere programlanabilir.
Polarizasyon akımının ölçümü
Polarizasyon akımının oluşması daha uzun sürdüğünden, yalıtım direnci test cihazı daha uzun bir süre çalışmalıdır. Bu test için endüstri standardı on dakikadır. Kirlenmeyi ve yalıtımın genel durumunu belirlemek için yalıtım direnci test cihazında bir dakika sonra bir okuma alın ve on dakika sonra tekrar bir okuma alın. Polarizasyon endeksini elde etmek için on dakikada alınan okuma bir dakikada alınan okumaya bölünür. Rutin bakım programının bir parçası olarak, nokta okuma testi değerlerini ve polarizasyon endeksi değerlerini kaydetmelisiniz. Her zaman en son okumaları önceki okumalarla karşılaştırın. Polarizasyon endeksi asla 1,0'dan az olmamalıdır.
Kaçak akımın ölçümü
Bütün yalıtım direnci test cihazları kaçak akımı gösterir ve yalıtımdaki kirlenme miktarını hesaplamak için bilgi sağlarken endüstriyel ortamlarda bu verileri otomatik olarak alan test cihazlarını kullanmalısınız. Test akımını test edilen bileşene uygulayarak ve bir dakika sonra direnç okuması yaparak kaçak akımı elde edersiniz. Buna nokta okuma testi denir. Nokta okuma testi kapasitif şarj akımlarının stabil hale gelmesini sağlar ve yalıtımdaki kaçak akımı belirlemek için endüstri standardıdır. Megohm değerindeki minimum yalıtım direnci değerleri nokta okuma testine dayanmalıdır.
Deneyim seviyesi
Test cihazları ancak o cihazı kullanan ve okumalarını değerlendiren kişinin bilgi ve deneyim seviyesi kadar iyidir. Bir yalıtım direnci test cihazı seçerken, yalıtım direnci testlerini yapacak olan kişilerin uzmanlığını göz önünde bulundurun. Uygulama gereklilikleri ve deneyim seviyeleri minimum seviyedeyse basitlik ve sınırlı işlevsellik düşünülmelidir. Pahalı test araçlarının atölyede onları kullananlara fazla karmaşık gelmelerinden dolayı bir köşede durmalarından daha sinir bozucu bir şey olamaz. Yalıtım direnci testi eğitiminin çok kapsamlı olmasına gerek yoktur. Üreticilerin kullanım kılavuzları ve temel metinler bu amaçla kullanılabilir. Deneyimsiz personelin yalıtım direnci test cihazlarını düzgün ve güvenli bir şekilde kullanabilmesi için iş üstünde eğitimi düşünebilirsiniz. Satın alınan yalıtım direnci test cihazının çıkış test akımı ve diğer işlevlerin uygulama ihtiyaçlarını karşıladığından emin olun. Ardından testi yapacak olanlara eğitim verin.
Güvenlik
Test ve sorun giderme konularında güvenlik çok önemlidir. Yalıtım direnci test cihazı önemli ölçüde dc akımı ürettiği için asla enerji yüklü devrelere bağlanamazlar. Ayrıca, test cihazının çıkışı elektronik devrelere zarar verebilir. Yalıtım direnci test cihazını asla elektronik güç kaynaklarına, PLC'lere, VSD'lere, UPS sistemlerine, pil şarj cihazlarına ve diğer katı hal cihazlara bağlamayın. Bazı yalıtım direnci test cihazlarında teknisyenlerin devrede gerilim olduğunu bilmelerini sağlayan dahili tip uyarı sistemi vardır. Diğer bütün test araçları gibi yalıtım direnci test cihazları da uygulamaya göre ve çalışacakları ortama uygun olarak Ulusal Düzeyde Tanınan Test Laboratuvarları tarafından sınıflandırılmalı ve test edilmelidir (NRTL). Multimetre olarak da kullanılıyorsa yalıtım direnci test cihazı kategori olarak sınıflandırılmalıdır. Test uçları dayanıklı, sınıflandırılmış ve test edilmiş olmalıdır.
Yalıtım direnci testi tamamlandıktan sonra yalıtım belli bir süre boyunca ciddi oranda gerilim yükü tutabilir. Çoğu test cihazı test tamamlandıktan sonra yalıtımı otomatik olarak deşarj ederken bazıları bunu yapmaz.
Bu, yalıtım direnci test cihazı seçerken dikkat edilmesi gereken bir noktadır. Bazı test cihazları yalıtım direnci değerlerinin yanında gerilim seviyelerini de gösterir. Bu test cihazlarında test çıkış gerilimi kapatıldıktan sonra gerilim seviyesinin sıfıra düştüğünü izlemek mümkündür. Bazı üreticiler test tamamlandıktan sonra güvenli deşarj için test yapıldığı süre boyunca dört dakikaya kadar yalıtım direnci test cihazının test edilen devre veya bileşene bağlı kalmasını önerir. Çoğu teknisyen yalıtımın deşarj olduğundan emin olmak için test tamamlandıktan sonra test edilen devreyi topraklar. Yalıtım direnci test cihazı seçerken test cihazının kendi kendini deşarj özelliğini dikkatlice araştırın.
Özet
Doğru yalıtım direnci test cihazını seçmek sorun giderme verimliliği ve zaman içinde doğru ve eksiksiz bakım kayıtları tutulmasını sağlar. Yalıtım direnci testi gereken cihazların listesini hazırlayın, bu cihazlar ve yalıtım için gereken test gerilimlerini belirleyin, test ortamına karar verin, ihtiyaç duyulabilecek özellikleri dikkatlice düşünün, teknisyenlerin deneyim seviyelerini kontrol edin ve test cihazının güvenlik özelliklerini inceleyin. Yalıtım direnci test cihazı HVAC teknisyenleri için önemli bir araçtır ancak iş için gereken doğru yalıtım direnci test cihazı olması şartıyla!
|
İkisi bir arada araçlar |
Tek-işlevli araçlar |
||||
Yalıtım testi özellikler |
1587 |
1577 |
1503 |
1507 |
1550C |
1555 |
Test gerilimleri |
50 V, 100 V, 250 V,500 V, 1000 V |
500 V, 1000 V |
500 V, 1000 V |
50 V, 100 V, 250 V, 500 V, 1000 V |
250 V - 5000 V |
250 V -10.000 V |
Yalıtım direnci aralığı |
0,01 MΩ - 2 GΩ |
0,01 MΩ -600 GΩ |
0,01 MΩ -2000 GΩ |
0,01 MΩ -10 GΩ |
200 k - 1 TΩ |
200 k - 2 TΩ |
PI/DAR |
|
|
|
• |
• |
• |
Otomatik boşalma |
• |
• |
• |
• |
• |
• |
Zaman ayarlı rampa testi (Arıza) |
|
|
|
|
• |
• |
Başarılı/başarısız karşılaştırması |
|
|
|
• |
• |
• |
IRT testi tahmini sayısı |
1000 |
1000 |
2000 |
2000 |
Çeşitli |
Çeşitli |
Gerilim > 30 V uyarı |
• |
• |
• |
• |
• |
• |
Bellek |
|
|
|
|
• |
• |
Uzaktan test probu |
• |
• |
• |
• |
|
|
Lo ohm değeri/ toprak bağlantısı sürekliliği1 |
|
|
200 mA kaynak |
200 mA kaynak |
|
|
Ekran |
Dijital LCD |
Dijital LCD |
Dijital LCD |
Dijital LCD |
Dijital LCD/ analog ekran |
Dijital LCD/ analog ekran |
Multimetre özellikleri | ||||||
1577: ac/dc volt, akım, direnç, devamlılık sesli ikazı, arka ışık | ||||||
Sadece 1587: sıcaklık (temas), düşük geçirimli filtre, kapasitans, diyot testi, frekans, MİN/MAKS |